RUNDOWN ACARA ADAT
MANOPOTI HAPOSEAON
(MALUA SIAN PANGKANGKUNGI)
1.
PEMBUKAAN OLEH PROTOKOL
Denggan do dipungka ulaon adat dohot
Kebaktian.
2.
PASAHAT
TUDU-TUDU NI SIPANGANON
a.
Pasahat Tudu-Tudu ni Sipanganon tu Hulahula
b.
Hulahula pasahat Dengke tu Hasuhuton.
3.
MANGUPA NA MALUA
4.
TANGIANG MANGAN
a.
Tangiang mangan sian Paidua ni Suhut
b.
Huhuasi ni Sipanganon sian Paidua ni Suhut
5.
MAKAN BERSAMA
6.
TANGIANG
DUNG SIDUNG MANGAN (sian Pangula ni Huria)
7.
MANJALANG NA MALUA
8.
MARHATA JAMBAR
9.
MARHATA ADAT / MARSISISEAN
10.
PASAHAT
PASITUAK NA TONGGI TU TULANG DHT HULAHULA
11.
HATA
SIPAINGOT (PODA) / PASU-PASU
a.
Boru dohot Bere/Ibebere ni Suhut
b.
Horong ni Kategorial Huria (molo adong)
c.
Dongan
Sahuta ni Suhut
d.
Dongan
Tubu ni Suhut
e.
Horong
ni Tulang
f.
Horong ni Hulahula
12.
MANGAMPU SIAN SUHUT
a.
Na Malua
b.
Natoras ni na Malua
13.
TANGIANG PANUTUP
Tangiang Panutup sian Hulahula.
14.
PASAHAT
UCAPAN SELAMAT TU NA MALUA DOHOT NATORAS NA (MARSIJALANGAN).
PANDUAN ACARA ADAT
MANOPOTI HAPOSEAON
(MALUA SIAN PANGKANGKUNGI)
1.
PEMBUKAAN
2.
KEBAKTIAN
3.
PASAHAT
TUDU-TUDU NI SIPANGANON
·
Pasahat Tudu-Tudu ni Sipanganon tu Hulahula, dipandu
Paidua ni Suhut.
·
Hulahula pasahat Dengke tu Hasuhuton.
4.
MANGUPA NA MALUA
a.
Nantulang ni na Malua mangupa-upa na Malua dohot dengke (Dengke Mas)
“Puji syukur kita
panjatkan kepada Tuhan karena pada hari ini Bere telah Lepas Sidi, yaitu
menerima harta yang paling berharga dari harta manapun, yaitu Nasehat dan
Firman Tuhan. Semoga Bere . . . . selalu
dilindungi Tuhan dan tambah sukses dalam sekolah.
Sian las ni roha nami, huboan hami do
dison :
o
Dengke
Sahat, asa anggiat ma antong sahat tu ho sude Pasupasu ni
Tuhanta.
o
Dengke Saur do on huhut asa anggiat saur
maulibulung berengku tumpahon ni Amanta Debata.
o
Dengke Sitio-tio do i huhut, asa anggiat sai tio sude
parngoluonmu, jala dapot ho sude na pinarsinta ni roham.
Jadi sahat ma
bere nauli, sahat na denggan di ho, jala ampu ma jala tuak diabaram. Botima.
b.
Na Malua mandok Mauliate tu Nantulangna.
Terima kasih
Natulang/Tulang atas nasehat dan doanya, semoga saya dapat melakukan dalam
kehidupan saya. Terima
kasih.
c.
Natoras ni na Malua mandok mauliate tu Hulahulana.
Ima tutu Lae
dohot hamu Inang, nungnga diupa-upa hamu beremuna i, sai ampe ma antong
pasupasumuna i di sambubuhuna, tuat diabarana, jala abing diampuanna. Mauliate
malambok pusu ma dohonon nami siala hata na uli, hata na denggan naung
panasahatmuna, songon i dohot pasu-pasu naung ni ampehon-muna tu bere muna i,
Botima, mauliate.
5.
TANGIANG MANGAN
·
Tangiang
mangan sian Paidua ni Suhut / Pangula ni Huria
·
Huhuasi ni Sipanganon sian Paidua ni Suhut
Angka Amanta
Raja, Inanta Soripada, Loloan na Pinarsangapan, taringot di sipanganon i;
Godang sibutong-butong, otik sipir ni tondi; Tung so sadia pe na hupatupa hami
i, sai pamurnas ma i tu daging, saudara tu bohi, sipaneang holi-holi, sipalomak
imbulu.
Binuat hujur
bosi, golang-golang pangarahut na; So sadia pe na pinarade i, sai godang ma
pinasuna. Botima.
6.
MANJALANG NA MALUA
Tu Undangan Umum
na naeng pasahat Ucapan Selamat tu na Malua dipandu Paidua ni Suhut.
Kepada Bapak dan
Ibu yang hadir dan mengasihi kami terutama pada anak kami . . . . . . . . yang telah menerima berkat dari Tuhan melalui
acara LEPAS SIDI, kami berikan waktu dan tempat untuk menyampaikan ucapan
selamat kepada anak kami dan orangtuanya dengan berjabat tangan ke depan.
Atas parhatian dan doa dari Bapak dan
Ibu kami sampaikan limpah terima kasih.
7.
MARHATA JAMBAR
Dung
sun mangan dohot manjalang na Malua, dibagi ma tudu-tudu ni sipanganon, jala
Paidua ni Suhut ma mangaturhon.
a.
PAIDUA NI SUHUT :
Andorang so tauduti pangkataionta,
jumolo ma jolo tapahantus parjambaran dohot hasahatanna, ala surung-surungmu do
i, hamuma mangatur Rajanami, songon dia somalna diparadatonta, saguru tu hamu
do hami rajanami. Botima.
b.
HULAHULA
Mauliate ma Amangboru, ala tong-tong
do dipasangap hamu hami hulahulamuna. Ala holong ni rohanami tu hamu
borunami, adong Jambar Taripar tu hamu
horong ni borunami.
c.
PAIDUA NI SUHUT :
Mauliate
Rajanami, nungnga uli jala denggan i.
Hamu boru nami,
padimpos hamu ma Parjambaran i jala pasahat hamu ma tu hasahatanna jala jou
hamu boru ni Hulahulanta Hutabarat mandongani hamu.
Jadi ala nungnga
sun hita marhata jambar, boi ma hita masuk tu acara na marsisisean. Botima.
8.
MARHATA ADAT / MARSISISEAN
a.
Dongan Tubu :
Mangkatai ma hita
anggidoli, songon nidok ni ompunta sijolojolo tubu :
“Danggur ma danggur barat, tongon tu duhut-duhut; Ia
nungnga hita mangan, sagat marlompan juhut, sombu minum tuak tangkasan, tinahu
ni amanta suhut”
Ba, manungkun ma
hami nuaeng tu anggidoli :
“Diama
langkatna, dia ma unokna; dia ma hatana, dia ma nidokna” tangkas ma paboa
anggidoli. Botima.
b.
Alus ni
Paidua ni Suhut
Ima da tutu hahadoli, ia
disungkun-sungkunmuna taringot tu sipanganon i, ba alusan ma tutu, alai parjolo
ma dohonon nami, taringot di sipanganon i, ulahan nami dope mandok :
“Godang
sibutong-butong, otik sipir ni tondi, tung so sadia pe na hupatupa hami i, sai
pamuarnas ma i tu pamatang, saudara tu bohi”
Ia lapatan ni sipanganon i, ba’ Parhorasan, Panggabean do. Botima.
c.
Hata ni Hahadoli
Ba’ gabe-gabe do
hape dohot horas-horas lapatan ni sipanganon I :
“Tano ni Pakatto ma hatubuan ni andaliman; Ba’ horas ma
hami na manganton, ba sai lam tamba sinadongan di hamu na mangalehon”
Alai anggidoli,
sai marangkup do na uli, mardongan do na denggan, onpe tangkas ma paboa hamu
siangkupna songon na hundul, sidonganna songon na mardalan. Botima.
d.
Alus ni
Paidua ni Suhut
Tutu do i, sai marangkup do nauli, sai
mardongan do na denggan, on pe paboaon ma tutu siangkupna songon na hundul,
sidonganna songon na mardalan.
Pandok ni Ompunta
sijolojolo tubu :
“Ompu Raja di jolo martungkot siala gundi; angka na uli
pinungka ni angka ompunta na parjolo, tama do ihutonnon ni hita angka na
parpudi”
Mangihuthon
hasomalan ni angka ompunta na parjolo i, ia adong na masa di iba tarlumobi
silas ni roha ingkon paboaon do i tu angka dongan sabutuha dohot tu sude angka
tutur.
Di bagasan ari
sadari on na malua sian pangkangkungi do anak ni angginami ima siangkangan, na
margoar si . . . . . . na pinatupa ni hurianta marhite-hite naposoNa di gareja.
Jadi i ma da
hahadoli na tahalashon di ombas on, jadi hupio hami pe hita sude, asa rap ma
hita manghalashon i huhut mandok mauliate tu Tuhanta, jala rap hita mangido asa
di dongani Tuhan ibana tu joloan on.
Jadi tangiang
dohot pasupasu do na hupangido hami tu hamu sude angka na pinorsangapan,
tarlumobi tu angka Tulang dohot Hulahulanami. Botima.
e.
Hata Mangolophon sian Hahadoli
Bai’ i ma hape umbahen na dipapungu
hamu hita dibagasta na marampang na marjual on, na malua sian pangkangkungi do
hape anakta nangkin sian huria ni Tuhanta. Na uli ma i antong, jadi parjolo ma
tadok mauliate tu Tuhanta Parasiroha i, na mangalehon hahipason di anaktai,
gabe boi ibana sadari on manghatindangkon haporseaon na malua sian
pangkangkungi.
Ipe tu hita saluhutna na huparsangapi
hami, amanta raja, inanta soripada, lumobi tu hamu Tulang . . . . dohot
Hulahula .. . . . ., nungnga tangkas ta bege sian Paidua ni Suhut na
manghalashon ala na malua sian pangkangkungi do hape anaknami, ido umbahen
marpungu hita di tingki on.
Ala poso dope anak nami on, harop do roha
nami di podamuna na denggan I, angka amang, inang, tarlumobi di hamu Tulang
dohot Hulahulanami, na gabe bohal ni anak nami on. Botima.
9.
PASAHAT
PASITUAK NA TONGGI TU TULANG DHT HULAHULA.
10.
HATA
SIPAINGOT (PODA) / PASU-PASU
ü Boru
dohot Bere/Ibebere ni Suhut
ü Horong ni
Kategorial Huria (molo adong)
ü
Dongan
Sahuta ni Suhut
ü
Dongan
Tubu ni Suhut
ü
Horong
ni Tulang
ü Horong ni
Hulahula
11.
MANGAMPU SIAN SUHUT
ü Paidua ni
Suhut pa-ampehon tu Suhut
ü Mangampu
sian Suhut dohot na Malua
12.
TANGIANG PANUTUP
Tangiang Panutup
sian Hulahula alai boi do dipangido sian Pangula ni Huria.
13.
PASAHAT
UCAPAN SELAMAT TU NA MALUA DOHOT NATORAS NA (MARSIJALANGAN).
Catatan
:
Konsep
Perjambaran
o
Jambar
tu Hulahula : ½ Osang-osang
o
Jambar tu Tulang : ½ Osang-osang (Somba2)
o
Jambar
tu Hulahula na ro : Rusuk
o
Jambar
tu Dongan Tubu : Soit
o
Jambar tu Dongan Sahuta/Ale-ale :
Soit
o
Jambar tu Angka Boru : Pinggol Parsanggulan
o
Jambar na Tinggal di Suhut
: Ihur-ihur
Pasituak natonggi biasana dipasahat dung sae hata sipaingot manang andoran so mangampu,,,
BalasHapusArtikel ini sangat baik,semoga bisa menjadi bahan referensi saya sbg orang batak.
BalasHapussaya agak bingung lazimnya osang apakah bisa dibagi dua, yang yg saya alami dan laksanakan osang tdk bernah dibagi dua, mohon penjelasan
BalasHapusDang boi langsung i doktrinonta i molo dihamu songoni bh dimarga na lain manang luat na asing,molo sama-sama sipaet tua marulaon unjuk bah usang dibagi dua do i santonga di parboru satonga na diparanak jala hasahatan sama-sama tu boru ni nasida,ala ni lam godang hita marulaon apalagi tu luat na asing lam martambah-tambah do di hita pangatusion,lam maragam warna-warni ni namasa diulaon i,ala ni masitiop tumpal na b ma,alai tama do antaong paboa on ta namasa dihita atik p diluat ni na asing hita marulaon molo p so boi pamasaon ta namasa nadi hita i di ulaon i alani idok natua-tua sidapot solub naro.
HapusParsituak Natonggi di pasahat andorang so mangampu.
BalasHapusBoa do tutu molo acara angkat sidi sasintong na mardalan do ulos (wajib do on)?
BalasHapusAsing do ulaon on sian nabiasa hu bereng masa manise tu dongan tubuna manukkun hata ulaon dang tu hulahulana do nabiasa hubereng
BalasHapusDang na hula2 dongan ni paidua nisuhut marsisisean
BalasHapusMolo diulaon sisongonon (namalua) wajib do undangon tulang ni natorasni na malua ?
BalasHapusSongonna panganjangku do partondingna Anang.
BalasHapusTdk perlu komentar cukup baik'
BalasHapus